Wat is eHealth en wat kan je ermee?

eHealth staat voor "electronic health", wat zich vertaalt naar "elektronische gezondheid".

Het is een breed begrip dat zich niet beperkt tot één specifieke technologie, al ligt de focus zich op het gebruik van computers en netwerken om bijvoorbeeld medische gegevens op te slaan en te bewerken. Denk aan diensten die het aantal papierwerk verminderen, zoals elektronische patiëntendossiers.

mHealth staat voor "mobile health" en vertaalt zich naar "mobiele gezondheid". mHealth is een subtak van eHealth. De focus ligt hier vooral op mobiele apparaten, tablets en wearables. Kortom: eHealth focust op computers, mHealth focust op smartphones.

Omdat meer mensen toegang hebben tot een smartphone dan een desktop wordt er over het algemeen meer aandacht besteed aan mHealth, zo ook in deze blog. De verwachting is dat er in de loop der tijd nieuwe begrippen zullen ontstaan die zich specifiek richten op bepaalde deelgebieden binnen eHealth, waar mHealth een voorbeeld van is.

Op dit moment worden digitale toepassingen in verschillende mate gebruikt binnen de gezondheidszorg. eHealth en mHealth zijn geen haarlemmerolie voor verbetering van de zorg, maar een gereedschap dat - mits goed werkend en inpasbaar - kan bijdragen aan een verbeterd, efficiënter of veiliger zorgproces.

Nictiz publiceert elk jaar in samenwerking met Nivel de eHealth-monitor (versie 2018) waarin je precies kan lezen wat de stand van zaken is binnen Nederland. Zij zeggen dat visie, vertrouwen en voldoende digitale vaardigheden kunnen bijdragen aan een versnelling in het gebruik van eHealth. Voor veel sectoren gaat hetzelfde op, bijvoorbeeld bij digitalisering in het onderwijs. Zonder gedragsverandering is het moeilijk om efficiënt te innoveren.

In de toekomst zijn onze smartphones ons eerste aanspreekpunt wat betreft onze gezondheid, zo voorspelt een van 's werelds beste cardiologen en innovatief denker in de sector Eric Topol.

Hij geeft aan dat de toekomstige rol van mHealth er rooskleurig uitziet, maar ook valkuilen heeft die aandacht vergen. Denk hierbij aan privacy en veiligheid. De wereld van mHealth loopt over van aanstormende innovaties, van nieuwe apps tot sensoren die je gezondheid constant in de gaten houden.

mHealth wordt op verschillende manieren toegepast. Hoe kan jij of jouw bedrijf mHealth gebruiken?

• Apps voor zorgverleners, van artsen tot apothekers tot verloskundigen. Denk aan apps die documentatie over medicijnen verschaffen, informatie die ondersteuning biedt bij het maken van klinische beslissingen, communicatie tussen artsen onderling en andere zorgverleners, toegang tot elektronische patiëntendossiers en apps die als hulpmiddel dienen voor het up-to-date houden van medische kennis.
• Apps voor Jan de Alleman. Dit zijn apps die door zieke en niet-zieke mensen gebruikt worden. Denk aan health en fitness apps (veruit het grootste segment), lifestyle management apps, apps die helpen bij het stoppen met roken, het onderhouden van chronische ziekten als diabetes. Alleen al op het Android platform zijn er meer dan 100 diabetes apps die een scala aan functies aanbieden, waaronder het zelf meten en bijhouden van je bloedsuiker, logs over de inname van medicatie en insuline en rekenmachines voor het uitrekenen van de benodigde dosis.
• Medisch onderwijs. De up-and-coming generatie van technologisch begaafde jong-professionals, zoals studenten, hebben toegang tot innovatieve apps die hun leervermogen kan bevorderen. De mobiliteit van een smartphone of tablet zorgt ervoor dat studenten een hele kruiwagen aan klinische kennis gemakkelijk bij zich kunnen dragen. Daarnaast zorgt het gebruik van onderwijzende apps vaak voor meer interactie in de klas.
• SMS. Met SMS kunnen er allerlei herinneringen worden verstuurd omtrent jouw gezondheid, het stoppen met roken, het insmeren met zonnebrand, het niet vergeten van je afspraak bij de dokter, enzovoort.
• Smartphone-toevoegingen. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een houder waar je je smartphone in kan zetten, die je vervolgens in staat stelt om zelf een hartfilmpje te maken. Een goed voorbeeld is een toevoeging waarmee je zelf een HIV-test kan uitvoeren. Deze toevoeging kost slechts zo'n 30 dollar, een grof verschil met de kosten van een reguliere HIV-test.

Door de toenemende vergrijzing stijgen zowel de zorgvraag als de zorgkosten. Tegelijkertijd dreigt een tekort van 100- tot 125 duizend medewerkers in de zorg in 2022. eHealth wordt als een van de oplossingen voor deze vraagstukken gezien.

Het slim toepassen van technologie binnen de zorg lijkt misschien een open deur, maar in de werkelijkheid gaat dat niet zo gemakkelijk. Wanneer een bestaand proces complexer wordt of moet veranderen, bijvoorbeeld omdat de toepassing een andere inrichting van het zorgproces vraagt, wordt gezien dat dit soort toepassingen nauwelijks van de grond komen.

In een kamerbrief van 18 mei 2018 stelt het ministerie van VWS dat de betaalbaarheid van de zorg en de krapte op de arbeidsmarkt het op de lange termijn noodzakelijk maken om de ontwikkeling naar slim georganiseerde, digitaal ondersteunde gezondheidszorg met kracht door te zetten. Vanuit Nictiz komen de volgende aanbevelingen als hulp voor het in gebruik nemen van eHealth- of mHealth toepassingen:

1. Zorg ervoor dat visie en beleid bekent zijn onder je medewerkers
2. Faciliteer zorgverleners in het aanbieden en gebruiken van eHealth
3. Faciliteer zorggebruikers in het gebruiken van eHealth

De voortgang van eHealth wordt in beperkte mate bepaald door technische mogelijkheden. Belangrijkere factoren zijn op dit moment een gevoel van urgentie, het zien van de toegevoegde waarde, en de bereidwilligheid om processen te veranderen. Inmiddels zijn alle betrokkenen in de zorg er wel uit dat met eHealth stappen kunnen worden gezet in de juiste richting. eHealth wordt in Nederland omarmd en maakt deel uit van het algemene, doch complexe zorgbeleid.

Ik ben helemaal voor technologie in de zorg maar het is soms zo'n oerwoud aan toepassingen. Het is belangrijk om te weten wat de cliënt wil, dan wordt het beter benut. Het moet ook tijdsbesparing geven, momenteel investeer ik er meer tijd in dan wat het oplevert. - Verpleegkundige in algemeen ziekenhuis

Veel mensen denken bij het woord "wearables" alleen aan smartwatches en Fitbits, maar er zijn veel meer handige toepassingen van deze technologie. Zo zijn er ook in de gezondheidszorg slimme toepassingen en projecten waar hard aan gewerkt worden. We beschouwen enkele voorbeelden:

• Heup-airbags. Veel ouderen vallen. Er is nu een kussentje op de markt dat onder de kleding te dragen is, en dat uitzet op het moment dat de mini-sensoren een valbeweging registreren. Jaarlijks belanden er tienduizenden ouderen op de spoedeisende hulp als gevolg van een val, wat veel geld kost. Sommigen overlijden aan de complicaties die daardoor ontstaan.
• TempTraq. Als je een klein kind hebt weet je hoe moeilijk het kan zijn om zijn of haar temperatuur op te nemen. TempTraq biedt een slimme sticker die de lichaamstemperatuur 24/7 bijhoudt, met rust voor zowel jou als jouw kind als gevolg.
• Motiv. Dit is een stijlvolle, slimme ring. Veel mensen willen wel de functionaliteit van een smartwatch of armband, maar vinden ze te groot of niet mooi. Motiv doet eigenlijk alles wat een slimme armband ook doet. Over armbanden gesproken: er zijn veel creatieve wearables op de markt in de vorm van een armband. Bijvoorbeeld een armband die medicatie-inname bijhoudt, en een armband die de temperatuur analyseert bij kinderen die risico op malaria lopen
• Wearables tegen allergieën. Sommige mHealth-projecten zijn gefocust op het gebruik van wearables om een dosis medicatie toe te dienen op specifieke tijden of momenten. Denk hierbij aan insulinepompen voor diabetici of nicotineplakkers voor rokers. Een team van Harvard University gaat proberen de technologie te gebruiken voor mensen die aan zware allergieën lijden. Zo willen ze anafylactische aanvallen vroegtijdig opsporen en kunnen behandelen.

Ons doel is om een betrouwbaar apparaat te ontwikkelen dat deze veranderingen in de kiem opspoort door continu kritieke fysiologische en biochemische signalen bij te houden. Zodra een bepaalde grens bereikt wordt geeft het apparaat een melding aan zorgverleners / naasten en wordt er automatisch een dosis epinephrine geïnjecteerd. - John Osborne, technisch leider van het project

Enerzijds moderne ICT-toepassingen inzetten en anderzijds een verbetering in de zorg realiseren. Het klinkt waardevol. Maar praten en denken is een eerste, de praktijk een tweede. En dat maakt nou net het verschil tussen de realisatie van echte oplossingen en een verspilling van tijd, energie en geld.

App ontwikkelaar Webuildapps helpt je graag bij het bouwen van een slimme app voor een vraagstuk binnen de zorg. Of de focus nou ligt op de zorggebruiker of de zorgverlener, wij willen zoveel mogelijk waarde toevoegen. Heb jij of heeft jouw bedrijf een uitdaging? Kom gerust eens bij ons in de lucht.